Renée Fokker: “We zoeken allemaal bevestiging voor ons bestaansrecht”

Geschreven door Joey uit DNA Rotterdam

Veertien voorzichtige hoofden kijken om zich heen. Dit is de eerste keer dat wij elkaar ontmoeten en de sfeer is nog licht gespannen. Wij hebben besloten dat wij een stapje verder willen gaan en de Nederlandse Acteursschool willen gaan volgen. Dat zullen we samen moeten doen, maar voor nu zijn we nog het koude zeewater aan het aftasten. Een ongemakkelijke stilte, totdat Renée binnen komt. Zij gaat met ons de kop eraf bijten.

Zelf had ik nauwelijks door wat er zich ging ontwikkelen. Het begint heel onschuldig met “een namenrondje” en “een voorstelrondje”. Vanaf dat moment gaat het hard. “Stel je nog maar een keer voor, maar nu anders. Laat iets van jezelf zien. Pak het toneel!” Het begint met wat creatieve toneelstukjes. Zelf sta ik onrustig een aantal stoelen op elkaar te stapelen en te vertellen over mijn technische achtergrond. Maar na iedere ronde daagt Renée ons uit om wat meer bloot te stellen. Iedere opvolgende persoon durft net wat meer te laten zien dan de vorige, en zo dalen we langzaam een trappetje af het diepe in. Bij de laatste paar spelers worden al intieme verhalen gedeeld. Er komen zelfs een aantal tranen naar boven. Niet alleen bij de spelers, maar ook bij mij als publiek. 

Aan het einde van de les staan we met elkaar te dansen alsof we elkaar al jaren kende. Die kop die we eraf gingen bijten, die is er nu wel degelijk af. Voor het komende half jaar zijn wij een team en kunnen wij de wereld aan. Met die gedachte stapte we de eerste les uit. Maar we waren er nog lang niet.

Nooit de schuld van de ander
Natuurlijk bleef het daar niet bij. Renée is nog niet klaar met ons en een tweede les zal ervoor zorgen dat wij ons nog bloter moeten neerzetten dan dat we al waren. Ze probeert volgens haar eigen woorden “een bodem te leggen voor het instrument dat we gaan gebruiken”. Na een frisse opwarming gaan we werken aan contact. Twee spelers proberen elkaar geblinddoekt te vinden op het podium, om vervolgens te ontdekken wat uit de handelingen ontstaat. Als publiek zie je de gedachten van iemand al in het lichaam. Vanzelf verschijnt er een spel van geven en nemen, van toelaten en afwijzen. Bij de een is het een diepe omhelzing, bij de ander is deze magie afwezig. “Soms lukt het nu eenmaal niet. Soms heb je gewoon geen chemie met je tegenspeler, maar het is nooit de schuld van de  ander!” Het lijkt een simpele les over collegialiteit, maar uiteindelijk zegt het toch veel over jezelf.

Waarachtigheid
Voor de volgende opdracht heeft iedereen een object meegenomen dat veel voor hen betekent. Heel simpel, vertel maar waarom het zoveel betekenis voor jou heeft. Het ene object is een aandenken aan een overleden familielid, het andere object is juist een symbool voor een overwinning. Hier is het object slechts een opstapje naar de waarheid. Eenmaal ons verhaaltje gedaan, stuurt Renée het tot een scène, waar dezelfde emoties naar boven moeten komen. Het doel is waarachtigheid. Kunnen wij volgens haar “die berg over” en ons volledig laten tonen? Die symbolische objecten krijgen vanzelf meer betekenis.

Daar stond ik dan met mijn banjo. Ik begin doodleuk te vertellen hoe ik er mijn blijdschap in vind. “Ik heb hem eigenlijk ooit gekocht om meisjes mee te versieren”, flapte ik er spontaan uit. “Laat maar zien dan”, zei Renée. Ik dacht dat ik te snel gesproken had. Een paar seconden later sta ik verlegen tegenover een andere speler een serenade aan te bieden. Datzelfde ongemak dat ik normaal heb wanneer ik meisje aan spreek, is nu opeens mijn kracht. Zodra ik begin te zingen, lijkt er iets echts in te zitten. Ik heb iets gevonden. Een kapstokje om vaker te gebruiken.

Mijn ervaring is natuurlijk maar een enkele van velen. Prachtige scènes worden getoond door alle spelers van persoonlijke intieme ervaringen. Spelers ontdekken gevoelens in zichzelf, waar ze eerder nog niet aan wilden toegeven. Wederom worden er tranen getrokken. “Vind het in jezelf, put uit de herinnering!” is de aanwijzing van Renée. “We proberen allemaal bevestiging te zoeken voor ons bestaansrecht. Daarom spelen we.”

Een bodem leggen voor je instrument
Opnieuw zijn we een sterkere groep geworden. We dachten dat we al zo ver waren, maar nu zijn we zeker driemaal zo ver als aan het eind van die eerste les. “Hoe laat denken jullie dat het is? Half 7!”. Ze is stiekem met ons een half uurtje langer door gegaan. Wij waren volledig de tijd kwijt. De achtbaanrit die wij juist hadden meegemaakt leek een paar minuten te duren, maar nu staan we alweer aan het einde.

De bodem die Renée probeerde te leggen, die is er zeker. Ik denk dat wij allemaal in het begin niet door hadden hoe diep we moesten graven om die eerste bodem te leggen. En onderweg merk je ook hoeveel mensen er om je heen zijn die helpen met graven. Renée, ontzettend bedankt dat je bij ons de eerste schep in de grond kwam steken. Nu pas echt kunnen wij de wereld aan.